छत्तीसगढ़ी गाने बहुत ही मनमोहक होती है।करमा, ददरिया,सुवा ,पंथी ,बांस गीतों को सुनते ही मन झूम उठता है ।हिंदी से मिलता जुलता होनें के कारण अन्य हिंदी भाषी लोगों को भी आसानी से समझ मे आ जाता है।छत्तीसगढ़ी के कई प्रसिद्ध कलाकार हुए हैं जैसे-ममता चन्द्राकर, कुलेश्वर ताम्रकार,पंचराम मिर्झा,गोरेलाल बर्मन,दिलीप लहरिया आदि।
Add caption |
इन्होंने अपने कला के दम पर छत्तीसगढ़ी गीत को अलग पहचान दिलाएं हैं।पंडवानी गायिका तीजन बाई ने तो विदेशों में भी छत्तीसगढ़ी भाषा का मान बढ़ाई है।
छत्तीसगढ़ में छत्तीसगढ़ी गाने लोगों द्वारा कहीं पर भी सुनते मिल ही जाएंगे।छत्तीसगढ़ी गाने ज्यादातर नेट या कैसेट में आडियो या वीडियो रूप में ही मिलता है। इस पोस्ट के माध्यम से छत्तीसगढ़ी गीत को लिखित रूप में उपलब्ध कराने का प्रयास किया गया है।
प्रस्तुत है छत्तीसगढ़ी गीतों का संग्रह।
विरह गीत
दिल म करके चल देए घांव, कब आबे मोरे गांव।
देखत रहिथौं मैं तोर रस्ता ओ,बइठे पीपर के छांव।।2
1.कइसे मैं तोर बिना जियँव ओ गोरी ,कइसे मैं तोर बिना राहंव ओ।
कइसे जहर गम पीयंव ओ रानी,कइसे ये दुख मैं साहंव ओ।।
कतेक तोरे बर मया हवय,कतेक तोरे बर मया हवय,कइसे मैं तोला बतांव…
दिल म करके चल………………कब आबे मोरे गॉव।
2.ए ओ जवईया लहुट के आजा,दिल म मोरे समाजा ओ।
भटकत हे जीवरा खोजत हे नयना, रस्ता मोला बताजा ओ।।
नींद नई आवय रतिहा म,नींद नई आवय रतिहा म,दिन ल सोचत-सोचत मैं पहांव…….
दिल म करके चल………………कब आबे मोरे गॉव।
3.आँखी म कजरा काने म बाली,होंठे म तोर लाली ओ।
कनिहा ले झूलै तोर लंबा बेनी,आजा मोरे दीवानी ओ।।
मोर सपना के रानी हस तैं,मोर सपना के रानी हस तैं,करले मोर से बिहाव……
दिल म करके…………………कब आबे मोरे गॉव।
देखत रहिथौं मैं तोर रस्ता ओ 2, बइठे पीपर के छांव।
दिल म करके चल देए गॉव ,कब आबे मोरे गॉव।।
……………×…………×………….×………….×…………×……
प्रेम गीत
देखेंव तोला ओ पहिली नजर म, बस गे हच ओ तैं मोर दिल म।
मोला मार डारे ओ ….ओ……ओ…….
एओ एओ जवइया सुनतो, तोर ले प्यार होगे ओ।2
1,.कोइली सहीं तोर बोली ओ गोरी,सुवा सहीं तोर बैना।
कारी नागिन सहीं घपटे चुन्दी, कजरारी रे तोरे नैना।।2
तोला देखेंव त दिल बेकरार होगे ओ…..ओ…..ओ…
एओ एओ जवईया सुन तो,तोर ले प्यार होगे ओ।।2
2.आवच गोरी ओ पढ़े ल,तोर हिरनी जइसे रे रेंगना।
काम बुता म मन नई लागै, हिरदे म बस गे रे तैं न।।2
धीरे धीरे रे रानी इकरार होगे ओ……ओ…….ओ..
एओ एओ जवाईया सुन तो तोर ले प्यार होगे ओ।।2
3.आँखी म बस गे तोर चेहरा ह, होठे म तोर नाव।
रतिहा म मोला नींद नई आवय, का दुख ल मैं बतांव।।2
अन पानी रे गोरी दुशवार होगे ओ….ओ……ओ…
एओ एओ जवाईया सुन तो ,तोर ले प्यार होगे ओ।।2
देखेंव तोला ओ पहिली नजर म, बस गे हच ओ तैं मोर दिल म।
मोला मार डारे ओ…….ओ…..ओ……
एओ एओ जवाईया सुन तो, तोर ले प्यार होगे ओ।।2
……….×…………..×…………….×………….×…………×…….
Add caption |
करमा गीत
हाय रे….. हाय रे घुमाहूं तोला न।
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।।2
1.कोन खेत म धान बोये,कोन खेत म तिवरा हाय ,कोने खेत म तिवरा।2
कोन खेत म चना बोये 2, देख ले जहुंरिया,देखाहुँ तोला न..
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।।2
हाय रे……हाय रे घुमाहूं तोला न ।
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।।2
2.पीपर डारा म झूला झुलबो,मया के गीत गाबो हाय, मया के गीत गाबो।।2
करमा के थाप म, 2 नाचथे जहुंरिया ,नाचाहूँ तोला न………..
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।।2
हाय रे……हाय रे घुमाहूं तोला न।
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।। 2
3.मैं तोरे राजा बनहुँ, बन ज मोरे रानी हाय, बन ज मोरे रानी।।2
मोर मया के जाल म 2,फसाहुँ जहुंरिया, फँसाहुँ तोला न……..
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।।2
हाय रे……हाय रे घुमाहूं तोला न।
आबे हमर गॉव ल घुमाहूं तोला न।।2
…………×…………..×……………×……………×…………..×..
प्रेम गीत
ए गोरी नारी ओ चन्दा सहीं, तोर तन ल सजाए ओ।
देखेवं मैं जब ले तोर चेहरा ल ,मन म मोर समाए ओ।।2
ए गोरी………………………………..समाए ओ।।
1.आँखी म काजर आँजे हवच तैं, काने म बाली साजे न।
कनिहा म करधन तोर हवय ओ , पाँव म पैरी बाजे न।।2
चन्दा के जइसे तोर मुस्काई ,हिरदे ल मोर जलाए ओ….
देखेवं मैं जब ले तोर चेहरा ल , मन म मोर समाए ओ।।2
2.पतली कमरिया हावय तोरे,नागिन कस बेनी लटके न।
होंठ म तोर लाली चमके , मया के रस हर टपके न ।।2
निंदिया ल तैं मोर उड़ाके, अंतस म जघा बनाए ओ…,
देखेंव मैं जब ले तोर चेहरा ल,मन म मोरे समाए ओ।।2
………..×……………×………………..×…………….×………….
ददरिया
लड़का-ए ओ दीवानी जिनगी तोरे संग बिताहूँ,सिरतो खहत हौं मैं ह तोरे बिन मर जाहुँ।
नई तो तोरे खातिर बर मोरे जान जाहि ओ,ए ओ दीवानी नई तो ,तोरे खातिर बर मोरे जान जाहि ओ।।
लड़की-ए ग दीवाना मोरे पाछु झन आबे,जुल्मी जमाना बइहा कइसे संग निभाबे ।
नई तो मोरे खातिर बर तोरे जान जाहि ग,ए ग दीवाना नई तो ,मोरे खातिर बर तोरे जान जाहि ग।।
1.लड़का-गॉव के तीर-तीर,उड़े ल मयना।2
बाती मैं तोरे ,तैं मोरे दियना।
नई तो तोरे खातिर बर मोरे जान जाहि ओ,ए ओ दीवानी नई तो तोरे खातिर बर मोरे जान जाहि ओ।।
2.लड़की-आँखी के पुतरी, मया के दहरा।2
कइसे मैं आवँव ,लगे हे पहरा।
नई तो मोरे खातिर बर तोरे जान जाहि ग,ए ग दीवाना नई तो मोरे खातिर बर तोरे जान जाहि ग।
…………….×……………..×…………….×………….×………….
पंथी गीत
ए ग घासी बाबा मोर,जग म भटके मन के चोर।
आ के मोरे जिनगी म,करदे ग अंजोर।।2
आ के मोरे जिनगी म करदे ग अंजोर,……2
ए ग घासी………………………………ग अंजोर।।2
1.तन रूपी नदिया म ,करत हे सवारी।
करत हे सवारी हो,करत हे सवारी।।2
स्वास रूपी लहरा ,आवय बारी-बारी।
आवय बारी बारी हो,आवय बारी बारी।।2
ज्ञान के सागर म मिलके, हो जाही सजोर..
ए ग घासी……………………………….ग अंजोर।।2
2.मया रूपी मोहनी म ,गजब मोहाएँ हें।
गजब मोहाएँ हें जी,गजब मोहाएँ हें।।2
करे रहीन वादा तोर से,सिरतो भुलाएँ हें।
सिरतो भुलाएँ हें जी, सिरतो भुलाएँ हें।।2
सत के संगत करले,नाता दुनिया ले तोर….
ए ग घासी……………………………….ग अंजोर।।2
आ के मोरे जिनगी म करदे ग अंजोर….2
ए ग घासी……………………………..ग अंजोर।।2
…………..×…………×…………..×………….×…………×…….
छत्तीसगढ़ी बोली की महिमा
मोर छत्तीसगढ़ के बानी जी,जेखर जग म अलग चिन्हारी जी।2
सुने म लागे मधुरस कस,बोले म मउहा के पानी जी……
मोर छत्तीसगढ़ ………………………..चिन्हारी जी।।2
1.चंदैनी-गोंदा के मया पिरित,भरथरी के जीवन कहानी जी।
महाभारत के जम्मों कथा ल,इही म सुघ्घर बखानी जी।।2
जम्मो भाखा मन एखर संगी ए,2 हिंदी ले एखर मितानी जी…
मोर छत्तीसगढ़………………………….चिन्हारी जी।।
2.करमा-ददरिया ह मन ल मोहय,पंथी म राग मिलाए जी।
बांस गीत अउ जस गीत म,भक्ति के महिमा गाए जी।।2
राज भाषा ए हमर एहा,2 सब्बो के एला कमानी जी…..
मोर छत्तीसगढ़……………………….चिन्हारी जी।।2
……….x……..x………x………x………x. …………x……….
छत्तीसगढ़ी गीत
भइया के शादी म आए ओ, मोर मन ल तैं रिझाए ओ।2
आना तीर म आना,झन कर न तैं बहाना, आना डीजे म तोला नाचाहूँ ओ.
भइया के शादी……………………………रिझाए ओ |
1करमा के धुन म कमर पकड़ के,करमा तोला नाचाहूँ ओ।
ददरिया गीत ल सुनके गोरी, ताल म ताल मिलाहुँ ओ।।2
मुच ले तोर मुस्काई ह रानी,मोला दीवाना बनाए ओ…
भइया के शादी म आए ओ, मोर मन ल तैं रिझाए ओ।2
2आए हौं मैं ह तोर गॉव म ,छीन भर के संग-साथ ओ।
करले मोर संग मया के बतिया,जिनगी के नई हे बिसात ओ।।2
देखे हौं जब ले तोर चेहरा ल,हिरदे म मोर समाए ओ…
भइया के शादी म आए ओ, मोर मन ल तैं रिझाए ओ।2
आना तीर म आना,झन कर न तैं बहाना, आना डीजे म तोला नाचाहूँ ओ।
Bahut badhiya shaniwar g
धन्यवाद भैया जी
बहुत ही सुन्दर जानकारी धन्यवाद सर